Commissie Nijkamp presenteert positief adviesrapport over Greenport Nederland
2 juni 2010
De commissie Nijkamp presenteerde vandaag – woensdag 2 juni – een positief adviesrapport over Greenport Nederland. De commissie dicht Greenport Nederland een grote toekomst toe, mits de tuinbouwsector – verenigd in Greenport Nederland – erin slaagt de krachten te bundelen en met één mond te spreken richting met name de landelijke overheid.
High Level Group Greenport Holland
Het advies van de commissie is dan ook om een zogenaamde High Level Group Greenport Holland op te richten; een taskforce aangestuurd vanuit Greenport Nederland die als aanspreekpunt zal fungeren voor het Rijk. De commissie wijst hierbij naar de manier waarop bijvoorbeeld Mainport Schiphol en Bouwend Nederland één persoon het mandaat gegeven hebben als gesprekspartner op te treden voor de landelijke overheid. Alleen door zo de gelederen de sluiten, kan een effectieve overlegstructuur bij de overheid afgedwongen worden, aldus Peter Nijkamp. Het Rijk is het vervolgens aan de sector verplicht om een consistent en coherent beleid te formuleren voor de hele bedrijfskolom.
Krachtige sector met veel potentie
Over de kracht, kwaliteit en potentie van de sector bestaat volgens de commissie Nijkamp geen enkele twijfel. Het adviesrapport – dat naast fact finding en literatuurstudie vooral gebaseerd is op interviews met vertegenwoordigers uit alle geledingen van de tuinbouwsector – bestaat verder uit duidelijke adviezen over ruimtelijke ordening, internationale strategie, duurzame productie- en distributiewijzen en het behoud en verdere uitbouw van het Nederlandse kennis- en innovatienetwerk.
Ruimtelijk ordening; concentratie is een must
Het is niet toevallig dat de bestaande vijf kernclusters (Greenports) van Greenport Nederland gevestigd zijn in en om de Randstad. De commissie onderkent dat de kracht van deze kernclusters zit in het netwerk van bedrijven: van veredeling tot productie, export en logistiek. Het onder druk van schaarste aan ruimte verplaatsen van bijvoorbeeld productiecapaciteit naar elders gelegen gebieden, staat gelijk aan het afbreken van kapitaal. De commissie adviseert de overheid dan ook dringend niet te morrelen aan de samenstelling van deze kernclusters, maar ze planologisch gezien juist de ruimte te geven. Ofwel: concentratie kost ruimte, maar levert Nederland ook veel op.
De commissie onderschrijft ook het belang van de satellietgebieden, zoals bijvoorbeeld de Betuwse Bloem. Satellietlocaties ontlenen hun kracht deels aan de relaties met de kernclusters en vice versa. Satellietlocaties bieden ruimtelijke flexibiliteit en kunnen mogelijk – als uit de markt blijkt dat het in economische en geografische zin haalbaar is – uitgroeien tot nieuwe kernclusters.
Internationale strategie, duurzaamheid en kennis- en innovatie
De groeikansen voor de tuinbouwsector liggen vooral in verder gelegen afzetlanden. De afzetmogelijkheden bestaan niet langer alleen uit de export van producten, maar ook uit regievoering over internationale productie en export van diensten, technologie en kennis. Ook daarom zal de sector zich moeten bundelen en de internationale naam en faam van de Nederlandse tuinbouwsector vanuit een gezamenlijke inspanning moeten verzilveren: collectieve promotie en individuele acquisitie.
De commissie constateert daarnaast dat de Nederland op het gebied van duurzaam ondernemen internationaal leidend is. De aanwezige technologische kennis is een van de grootste troeven die uitgespeeld moet worden om de internationale toppositie van de sector te handhaven en verder uit te breiden. Daarvoor zal er structureel en consistent geïnvesteerd moeten worden in kennis en innovatie: ondernemerschap is permanent innoveren. De snelheid waarmee kennis zich internationaal verspreidt, verplicht de overheid – ondanks de financiële crisis – de tuinbouwsector te ondersteunen in de benodigde randvoorwaarden en investeringsgelden.
Demissionair minister Verburg onderschrijft conclusies uit rapport
Demissionair minister Verburg noemt het adviesrapport van de commissie Nijkamp een waar huzarenstukje, dat zij inhoudelijk op alle punten onderschrijft. Ook zij pleit ervoor dat de tuinbouwsector zich door een centrale, gezaghebbende onderhandelaar laat vertegenwoordigen. Mits Greenport Nederland daarin slaagt, heeft het de potentie om nationaal en internationaal een ijzersterk merk te worden, vergelijkbaar met wat Hollywood is voor de entertainmentindustrie en Parijs voor de mode-industrie. De overheid kan de sector daarbij volgens Verburg uitstekend helpen, daarmee verwijzend naar het plan Holland Branding, uitgevoerd door de Economische Voorlichtingsdienst onder de vlag van Agentschap.nl.
Het adviesrapport sluit volgens Verburg naadloos aan op de Randstad Structuur Visie 2040. Ze gaat ervan uit dat het toekomstige, nieuwe kabinet in overweging zal nemen Greenport Nederland de status van Mainport toe te kennen. Om er op persoonlijke titel aan toe te voegen dat hierover wat haar betreft geen enkele discussie bestaat: Greenport Nederland is een van de drie Mainports die Nederland rijk is.